برابری افراد در دستیابی به مشاغل عمومی: بررسی حقوقی برابری فرصت های استخدامی در حقوق اداری ایران

در این پژوهش برابری افراد در دستیابی به مشاغل عمومی با تاکید بر بررسی حقوقی فرصت های استخدامی در حقوق اداری ایران مورد مطالعه و نقد قرار می گیرد. موضوع پژوهش ضمن سه فصل در این نوشتار ارایه شده است. در فصل اول، مفاهیمی چون برابری (مفهوم، تحولات تاریخی واشکال مختلف آن)، پیدایش و تکامل نظام شایستگی و اصول حقوقی حاکم بر استخدام مانند اصل حاکمیت قانون و اصل برابری فرصت های استخدامی مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از آشنایی با مفاهیم مرتبط به پژوهش در فصل دوم به ارزیابی فرصت های استخدامی در حقوق اداری ایران پرداخته شده و سیوال اصلی آن است که آیا برابری فرصت های استخدامی در حقوق ایران مورد توجه قرار گرفته ؟ و به فرض مثبت بودن پاسخ به این سوال، شیوه های حقوقی تامین و تضمین آن در حقوق اداری و استخدامی ایران کدام است؟ بر این اساس به شناسایی این شیوه ها در حقوق ایران و بررسی و نقد آنها پرداخته شده است. در این پژوهش، برگزاری آزمون های استخدامی و وجود نظارت قضایی بر فرآیند استخدام به عنوان ابزارهایی برای تامین برابری فرصت های استخدامی شناخته شده و ابعاد حقوقی آنها مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. مطالعات انجام شده نشان داد که صرف برگزاری آزمون استخدامی و وجود یک سازمان و نهاد قضایی به تنهایی برای تامین فرصت های برابر برای داوطلبان ورود به خدمت کافی نیست بلکه باید اصول وقواعدی نیز برای فراهم نمودن این هدف رعایت شود. در این نوشتار به شناسایی و بررسی این اصول و قواعد در هر مرحله از استخدام (از تعیین ضوابط استخدامی و نشر آگهی تا پایان مراحل استخدام) با رویکردی حقوقی، انتقادی و تطبیقی پرداخته شده است. فصل پایانی تحقیق نیز به طور ویژه اختصاص به مطالعه ی تطبیقی یافته و برخی از محورهای موضوع پژوهش در دو کشور ایران و کانادا (علت انتخاب این کشور برای مطالعه ی تطبیقی در جای خود بیان شده است) مورد بررسی قرار گرفته است.